Chế độ ăn đóng vai trò rất quan trọng đối với người bệnh đang chạy thận nhân tạo bởi:
- Khi thận không còn chức năng đầy đủ, chất thải không được thải ra ngoài hiệu quả. Chế độ ăn phù hợp giúp kiểm soát sự tích tụ các chất thải trong máu.
- Người chạy thận nhân tạo nên kiểm soát chặt chẽ lượng kali, natri, phốt pho trong chế độ ăn uống vì nếu cơ thể tích tụ các chất này sẽ dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng như bệnh tim, cao huyết áp, loãng xương,…
- Hạn chế thiếu hụt dinh dưỡng là điều cần thiết đối với người chạy thận nhân tạo, đảm bảo cơ thể được cung cấp đủ vitamin và khoáng chất thiết yếu. Tránh để cơ thể thiếu hụt các chất dinh dưỡng, nhất là vitamin B, C, canxi,…
- Duy trì năng lượng và sức khỏe tổng thể, giảm các triệu chứng do bệnh thận mạn tính gây nên. Ăn uống đủ chất giúp tăng cường sức khỏe tim mạch, cơ bắp, hai yếu tố quan trọng đối với người bệnh đang chạy thận.
- Khi chế độ ăn uống được điều chỉnh hợp lý, lượng chất thải trong máu ít hơn kết hợp với chạy thận giúp giảm bớt gánh nặng lên cơ thể.
Chế độ ăn cho người chạy thận nhân tạo phải đảm bảo đủ dưỡng chất
1. Giảm phốt pho, kali và natri
Phốt pho: Người chạy thận nhân tạo nên hạn chế thực phẩm chứa nhiều phốt pho vì thận không đào thải phốt pho hiệu quả. Người bệnh nên tránh các thực phẩm như sữa, phô mai, các loại hạt, và thịt chế biến sẵn. Thay vào đó, chọn thực phẩm có lượng phốt pho thấp như các loại trái cây và rau xanh.
Kali: Người chạy thận cần giảm lượng kali trong chế độ ăn vì điều này rất quan trọng, thận không thể loại bỏ kali dư thừa trong cơ thể dẫn đến rối loạn nhịp tim. Nên hạn chế các thực phẩm chứa nhiều kali như khoai tây, chuối và cà chua. Thay vào đó, nên ăn các loại thực phẩm có kali thấp như bông cải xanh, dưa hấu,…
Natri: Người chạy thận nhân tạo ăn ít natri giúp giảm phù nề, kiểm soát huyết áp. Tránh dùng các thực phẩm chế biến sẵn, muối, hạn chế sử dụng gia vị có chứa nhiều natri. Người bệnh nên ăn các loại gia vị tự nhiên như hành, tỏi và các loại thảo mộc. Dùng thực phẩm nhiều natri có thể khiến cơ thể người chạy thận khát và uống nhiều nước hơn.
2. Tăng cường canxi và vitamin
Canxi: Khi chạy thận nhân tạo khiến mức canxi trong cơ thể bị ảnh hưởng, tăng cường bổ sung canxi là điều cần thiết. Nguồn cung cấp canxi tốt cho người chạy thận là sản phẩm sữa không chứa phốt pho hoặc các sản phẩm được bác sĩ tư vấn, khuyên dùng.
Vitamin: Vai trò của vitamin D vô cùng quan trọng trong việc hấp thu canxi và sức khỏe của xương. Nên bổ sung vitamin D trong chế độ ăn hàng ngày nhưng cần tham khảo ý kiến của bác sĩ khi sử dụng.
3. Kiểm soát lượng nước
Người chạy thận nhân tạo cần kiểm soát lượng nước nạp vào cơ thể, tránh quá tải cho thận. Cần tuân thủ lượng nước uống hàng ngày theo chỉ định của bác sĩ, hạn chế các thực phẩm chứa lượng nước cao như súp, trái cây nhiều nước,…
4. Tính toán nhu cầu calo hằng ngày
Người chạy thận cần tính toán lượng calo hàng ngày theo chỉ định, sự tư vấn của bác sĩ nhằm cung cấp đủ năng lượng cho cơ thể nhưng không làm tăng gánh nặng cho thận. Nhu cầu calo có thể thay đổi, tùy thuộc vào mức độ và tình trạng sức khỏe của người bệnh.
5. Nguồn cung cấp calo phù hợp
Người bệnh cần lựa chọn nguồn calo lành mạnh, nhất là các thực phẩm chứa protein cao nhưng không có nhiều phốt pho, ví dụ như cá, trứng, thịt gà,… Ngoài ra, các loại ngũ cốc nguyên hạt, rau củ quả cũng là nguồn năng lượng tốt nhưng cần cân nhắc lượng phốt pho và kali nạp vào cơ thể.